حقوق کیفری عمومی و اختصاصی
عباس محمدخانی
چکیده
قصاص به دلیل ماهیّت منحصر به فردی که دارد، دارای موجبات و موانعی است که آن را از کیفرهای دیگر متمایز می‌‌سازد. مقاله‌‌ی حاضر که با روش تحلیلی توصیفی نوشته شده است، در مقام تبیین موانع اجرای قصاص و کاربرد عملیِ آنها و نیز تفکیک این موانع از موانع ثبوت قصاص و موجبات سقوط آن است. بر اساس این تحقیق، موانع اجرای قصاص در حقوق کیفری ایران ...
بیشتر
قصاص به دلیل ماهیّت منحصر به فردی که دارد، دارای موجبات و موانعی است که آن را از کیفرهای دیگر متمایز می‌‌سازد. مقاله‌‌ی حاضر که با روش تحلیلی توصیفی نوشته شده است، در مقام تبیین موانع اجرای قصاص و کاربرد عملیِ آنها و نیز تفکیک این موانع از موانع ثبوت قصاص و موجبات سقوط آن است. بر اساس این تحقیق، موانع اجرای قصاص در حقوق کیفری ایران دو دسته اند. دسته‌‌ی اوّل موانعی هستند که اجرای قصاص را برای همیشه و یا برای مدّتی نامعلوم به تأخیر می‌‌اندازند که در این حالت، صاحب حق می‌‌تواند مطالبه‌‌ی دیه کند و اگر شرایط اجرای قصاص فراهم شود، با اعاده‌‌ی دیه، قصاص را اجرا کند. امّا دسته‌‌ی دوّم موانعی هستند که اجرای قصاص را به تأخیر می‌‌اندازند که در این حالت، صاحب حق قصاص مجاز به مطالبه‌‌ی دیه نیست و در صورت رفع مانع، قصاص اجرا خواهد شد که از جمله‌‌ی این موانع می‌‌توان به حاملگیِ جانی و نیز بیماری موقّت وی اشاره نمود. نتیجه‌‌ی اصلی تحقیق حاضر این است که مطابق مادّه‌‌ی 450 قانون مجازات اسلامی، باید بین مواردی که قصاص در آنها جایز نیست و مواردی که قصاص امکان ندارد تفاوت قائل شد و لذا مواردی مانند مرگ جانی، فرار او و نیز از بین رفتن محل قصاصِ عضو و نیز مواردی مانند ارتکاب جنایت توسّط یکی از دوقلوهای به هم‌‌چسپیده، نه از جمله‌‌ی موجبات سقوط قصاص بلکه از زمره‌‌ی موانع اجرای قصاص هستند و لذا در صورت فراهم شدنِ امکان اجرای قصاص، صاحب حق می‌‌تواند حق خود را اعمال نماید؛ برخلاف موجبات سقوط قصاص که قصاص را برای همیشه از بین خواهند برد.
